Luka Šarafkhane i njene znamenitosti

Nekada je jezero Urmija imalo neopisivu slavu i prosperitet, a luka Šarafkhane je svakodnevno bila domaćin brojnim trgovcima i putnicima.

Jezero Urmija, koje se u drevnim izvorima naziva i „Čičest“, spominje se kao najveće unutrašnje jezero Irana. Ovo jezero je postepeno počelo da se suši od početka 20. stoljeća, sve do 2022. godine (1401. po iranskom kalendaru), kada je više od 90% njegove površine presušilo. Kao glavni razlozi ubrzanog nestajanja jezera navode se nekontrolisana izgradnja brana, izvođenje saobraćajnih radova preko jezera, te prekomjerno korištenje površinskih i podzemnih vodnih resursa regije. Posljednjih godina pokrenuti su projekti za obnovu jezera Urmija. Iako su ti projekti donijeli određene rezultate, još uvijek nisu uspjeli da ovo lijepo jezero vrate u stanje iz ranijih vremena, kada je bilo izuzetno živo, pa se u njemu odvijala čak i putnička i trgovačka plovidba.

Plovidba na jezeru Urmija

Prema historijskim izvorima, plovidba na jezeru Urmija datira još iz perioda prije mongolske invazije (1219. godine), iako su precizniji podaci o tome iz 19. stoljeća. U jednom periodu historije, pravo na plovidbu bilo je u rukama utjecajnih osoba i državnih zvaničnika, ali je 1924. godine (1303. po iranskom kalendaru) odlukom Nacionalne skupštine prešlo u vlasništvo države. Plovidba na ovom jezeru bila je veoma razvijena sve do prije tri decenije, a nekoliko luka, među kojima i luka Šarafkhane, smatrane su važnim centrima. Danas, zbog pada nivoa vode, plovidba više nije moguća, a i same luke i pristaništa prestala su sa radom. Ipak, one i dalje posjeduju brojne atrakcije koje svake godine privlače veliki broj turista, kao što je slučaj s lukom Šarafkhane.

Luka Šarafkhane – nekad i sad

Luka Šarafkhane je jedan od gradova u okrugu Šabestar u pokrajini Istočni Azerbejdžan, i najveća obalna luka jezera Urmija. Smještena je na sjeveroistočnoj obali jezera, na udaljenosti od 20 km od Šabestara i 90 km od Tabriza. Na sjeveroistočnoj strani luke nalazi se planinski lanac Mišu. Geografski položaj okruga Šabestar i same luke Šarafkhane dao je ovom području umjerenu klimu. Danas, kada je plovidba u Šarafkhane obustavljena, stanovništvo se uglavnom bavi poljoprivredom – uzgojem žitarica, mahunarki te voćarstva (badem, kajsija, višnja, trešnja, kruška, šljiva i jabuka). Osim toga, stočarstvo je također prisutno u ovom kraju.

Kroz grad prolazi i željeznička pruga Tabriz–Džolfa, koja ima važnu ulogu u prevozu robe i putnika. Zbog toga je luka Šarafkhane nekada imala poseban značaj, pa su u njoj bile razvijene raznovrsne usluge za čuvanje robe i prihvat turista. Iako je danas jezero Urmija gotovo presušilo, infrastruktura i objekti nekadašnje luke i dalje dočekuju brojne posjetioce. Posebno tokom kišnih perioda godine, kada nivo vode raste i ponovo dopire do luke, turisti dolaze kako bi uživali u pejzažima i prirodnim ljepotama ovog kraja. Prema mišljenju nekih ljudi, voda i mulj u ovom dijelu jezera imaju ljekovita svojstva, pa se Šarafkhane smatra jednim od najboljih mjesta za terapiju blatom i vodom.

Pristanište Tal i atrakcije luke Šarafkhane

Uprkos opadanju nivoa vode, pristanište Tal ubraja se među historijske znamenitosti luke Šarafkhane. Izgrađeno je krajem 19. i početkom 20. stoljeća, a služilo je za popravku i održavanje brodova na jezeru. Konstrukcija pristaništa ima 24 kamena stuba, promjera 40 cm i visine 13 m. Pristanište je dugo 20 m i široko 12 m. Pored njega nalaze se i neki brodovi te nekoliko lučkih objekata koje vrijedi pogledati, kao i ostaci administrativnih zgrada i skladišta.

Pristanište Tal je 2008. godine (1386. po iranskom kalendaru) upisano na listu nacionalnih spomenika Irana.