Istorija Novruza

U iranskoj kulturnoj sferi, Novruz se slavi kao početak proljeća i početak nove godine. Novruz je iranska svečanost i baština iz antičkih vremena i upisan je kao nematerijalna baština na UNESCO-voj listi svjetske baštine. Zbog činjenice da je zanimanje većine ljudi u drevnom iranskom društvu bila poljoprivreda, tradicije Novruza su u velikoj mjeri povezane s poljoprivrednim životom i pitanjem proizvodnje hrane. U stvari, Novruz je glasnik oživljavanja prirode i Iranci to smatraju prilikom posjete i susreta sa svojom rodbinom i prijateljima.

Mitologija Novruza

Prema legendi, Džamšid, mitski kralj Irana, vladao je hiljadu godina, i sve to vrijeme sve je išlo dobro, ljudi su bili pošteni i pošteni, vrijeme je bilo blago, nije bilo znakova gladi ili suše, i niko nije ostario.

Prvog dana prvog mjeseca proljeća, Džamšid bi stavio kraljevu krunu i naslonio se na njegov tron. Čim bi sunce obasjalo Džamšida, ljudi bi ga vidjeli kako sjedi na kraljevskom prijestolju i sija kao sunce. Ova scena bi stvorila mnogo radosti i veselja među ljudima. Slavili su ovaj dan i nazvali ga Novi dan ili “Nowruz”. Slavili su pet dana prvog mjeseca u godini kao vrijeme kada će priroda oživjeti.

Istorija Novruza

Prema dobijenim dokazima, stanovnici iranske visoravni slave Novruz od trećeg milenijuma pre nove ere. Postoje neki pouzdani dokazi da se Novruz slavio u Persepolisu tokom Ahemenidske ere (550. do 330. godine prije Krista) i da su ljudi i zvaničnici slavili Novruz svuda, čak i u svojim domovima.

Novruz se slavio gotovo u cijelom Iranu, čak i u Mesopotamiji. Međutim, nema dokaza da se Novruz slavio u istočnoj polovini Irana, gdje je živjela većina Zoroastrijanaca. Stoga se može tvrditi da istorija Nowruza ne seže u zoroastrijsku tradiciju. Još jedan dokaz koji odbacuje Nowruz koji pripada zoroastrijskoj tradiciji je da Novruz nije spomenut u Avesti, zoroastrijskom spisu.

U antičko doba, iranski kalendar je imao sedam ljetnih mjeseci i pet zimskih mjeseci. Ljudi su počastili i slavili dan koji se poklopio s prvim danima novembra. Ovaj dan, koji se zvao Mehregan, najavljivao je kraj ljeta i početak zime, a narodnu sreću činili su usjevi koji su ubirani ljeti i korišteni kao izvori zimnice. Postoje dokazi koji pokazuju da se osim Novruz Bajrama, praznik Mehregan slavio i u susjednim zemljama Irana, među Semitima i Arapima u Medini. Prema nekim istoričarima, na početku vladavine Ahemenida, u Iranu se slavio praznik Mehregan, ali je Darije I (vladao od 522. do 486. godine prije Krista) odredio početak proljeća kao vrijeme za godišnje slavlje.

Novruz u kursu istorije

Tokom Ahemenidske ere, iranski šah je sjedio u Persepolisu tokom proslava Novruza, tako da bi mu sunce obasjalo lice pri izlasku sunca. Naravno, u različitim kalendarima koji su bili popularni u to vrijeme, postojale su neke razlike oko prvog dana u godini među Partima i Sasanidima. U starom Iranu ljudi su slavili 12 dana početka godine, a onda su 13. dana izlazili iz kuće i odlazili u prirodu da otjeraju zlo.

Nakon pojave islama iu Iranu, slavljenje Novruza se nastavilo na stari način. Islamski halife nisu bili zadovoljni iranskim proslavama Novruza jer su smatrali da je ova tradicija ostatak predislamskog Irana, ali muslimanski Iranci su nastavili da poštuju ovu priliku.

Seldžuci, koji su vladali Iranom od 1037. do 1194. godine, bili su turskog porijekla i stoga su se protivili proslavljanju Novruza. Tokom njihove vladavine, iranski kalendar je doživio neke promjene, ali je poznati iranski učenjak, Omar Khayyam, dizajnirao precizan kalendar i označio Novruz kao njegov početak.

Tokom Safavidske ere (16. do 18. stoljeća nove ere), proslava Nowruza bila je pomiješana s islamskim tradicijama. U današnjem Iranu, Novruz svečanost počinje prvog Farvardina (21. marta) i slavi se svake godine sa razrađenim tradicijama.

U iranskoj kulturnoj sferi, Novruz se slavi kao početak proljeća i početak nove godine. Novruz je iranska svečanost i baština iz antičkih vremena i upisan je kao nematerijalna baština na UNESCO-voj listi svjetske baštine.