Sejjid Džemaludin Asadabadi (1839 -1897)

Sejjid Džemaludin Asadabadi (1839 -1897)

Islamski ideolog i mislilac iz vremena Naserudina šaha. Rođen je u Asadabadu, u blizini Hamedana, a studirao je u Kazvinu i Teheranu. Godine 1844. odlazi u Irak gdje kod šejha Morteze Ansarija nastavlja školovanje u periodu od četiri godine. Pod uticajem kleveta zlonamjernih ljudi i na preporuku šejha Ansarija, odlazi u Bombaj, gdje, također nastavlja da se obrazuje. Godine 1851. obilazi Meku, Kerbelu i Nedžef, a putovanje završava u Iranu. Godine 1856. putuje u Kabul. Tokom četiri godine boravka u Afganistanu bavi se reformističkim aktivnostima. Zatim preko Indije odlazi u Egipat, a odatle prelazi u Istanbul, gdje dolazi na udar kritika šejha Efendija, pa biva primoran da napusti Istanbul i vrati se u Egipat. To je vrijeme kada započinju njegove političke aktivnosti i kada stiče naučnu slavu, pa egipatski ministar Rijad-paša, traži od njega da ostane u zemlji. Asadabadi počinje da drži predavanja na kairskom Univerzitetu Al-Azhar, gdje je jedan od njegovih najpoznatijih studenata bio šejh Muhamed Abduhu. On, takođe, u Egiptu osniva Udruženje nacionalne partije, koja je predstavljala snažan otpor britanskoj politici. Zbog antibritanske politike bio je primoran da napusti Egipat i vrati se u Indiju.

Tokom duvanske pobune bio je u kontaktu sa njenim vođama (Fal Asiri, Mirza Širazi i Aštijani), a davanjem informacija Mirzi Rezi Kermaniju imao je udjela u ubistvu Naserudin Šaha. Također, bio je idejno blizak iranskom reformatoru i intelektualcu, Mirzi Aga-han Kermaniju.

Najveća vizija i težnja Sejhid Džemaludina ogledaju se u islamskom pokretu i islamskom jedinstvu utemeljenim na napretku i oživljavanju islamske slave, i izlasku iz okrilja evropske dominacije.

Njegova najvažnija djela su:

1- Brošura o naturalizmu ili materijalizmu;

2- Historija Afganistana;

3- Rasprava "Džemalija".